رشد حرکتي - رفتاري از بدو تولد تا 12 ماهگي

قبل از آنکه رشد حرکتي - رفتاري فرزندتان را با ساير کودکان مقايسه کنيد، هميشه به ياد داشته باشيد که:
1- هرکودک رشد حرکتي - رفتاري مخصوص به خود را داشته و ممکن است برخي از حرکات و رفتارها را قبل و يا بعد از موعد خود بروز دهد.
2- فاکتورهايي از قبيل نوع تغذيه، وضعيت سلامت عمومي بدن، محيط زندگي، چگونگي تماس و دسترسي به والدين و غيره، در روند رشد جسمي، روحي و حرکتي کودک نقش تعيين کننده اي را ايفا مي کنند.
اغلب حرکات بدن نوزاد هنوز به صورت رفلکس و اتوماتيک ( غير ارادي ) مي باشند، با اين حال اگر او را به روي شکم بخوابانيد، سرش را چند ثانيه اي بالا مي آورد. قادر به تنظيم حرکات چشم بوده و مي تواند شي ء را که چند ثانيه پيش به او نشان داده ايم، بشناسد، به صداها توجه مي کند. از هر 10 ساعت تنها يک ساعت بيدار است. در فاصله هاي زماني معين منتظر شيرخوردن است.
دستها و پاهايش را تکان مي دهد. چه در حال خوابيدن به روي شکم وچه به پشت، قادر به بالا آوردن سرش است. صداهايي که گاه با گريه توأم مي شوند، از خود در مي آورد. در برابر صداهاي گوناگون عکس العمل نشان مي دهد. تا فاصله20 سانتي متري را مي بيند. اگر شي ء توجه او را به خود جلب کند، تمام بدنش را تکان مي دهد. و سعي در گرفتن آن مي کند. صداها را از هم تشخيص داده و از حمام کردن لذت مي برد.
دراين ماه، کودک پيشرفت زيادي نشان مي دهد. با کمک بالش مي تواند بنشينيد و سرش را صاف نگاه دارد. ( توصيه متخصصين بر اين است که تا زماني که کودک خود به تنهايي قادر به نشستن نيست، به منظور پيشگيري از هر گونه ناراحتي در ناحيه ستون فقرات، از نشاندن او با کمک بالش و يا چيزهاي ديگر بايد خودداري کرد. )
قادر به تنظيم حرکات دست ها و پاهايش است. صدا در مي آورد. ناله مي کند. مي خندد و با صداهاي مختلفي سعي در نشان دادن شادي و يا ناراحتي خود مي کند.
دوري يا نزديکي شي ء را تشخيص مي دهد و به همان نسبت سعي در دراز کردن دستش مي کند. حافظه او تا حدي قوي تر شده و از ديدن تصاوير تکراري و يا صداهاي تکراري حوصله اش سر مي رود.
در صورتي که بر روي شکم قرارگيرد، مي تواند دست ها و پاهايش را به سمت بالا برده و سرش را نيز بالا بياورد. مي فهمد که دستها و پاها ادامه بدنش هستند. پاهايش را سعي مي کند با دستهايش بگيرد ( زماني که به پشت دراز است )، قادر به راست نگاه داشتن ستون فقرات است. به اشياء دقيق مي شود و تصوير خاصي را با نگاه دنبال مي کند. وسايلي که استعمال روزانه دارند، مانند شيشه شير و پستانک را مي شناسد. در مقابل آينه تصوير خود را از مادرش تشخيص مي دهد.
شست پايش را به منظور مکيدن به دهانش مي برد. با کمک دست مادر، براي چند دقيقه اي سرپا مي ايستد. دهان ديگران را از نزديک نگاه مي کند و سعي در تقليد صداي ديگران دارد. آشنا را از غريبه تشخيص مي دهد و در برابر آشنايان عکس العمل نشان مي دهد. اگر اسباب بازي را از دست او بگيريم، اعتراض مي کند. با ليوان مي تواند آب بخورد. قادر است حرکات تند و سريع را نيز با نگاههايش دنبال کند.
در اين ماه، اولين نشانه هاي استقلال را با نشستن - که از نظر او ديدي جديد به دنياي اطراف است - بيدار ماندن نيمي از روز و تشخيص خود از ديگران چه در آينه و چه در اطراف ظاهر مي سازد. کودکان را از بزرگسالان تشخيص داده وسعي در برقرار کردن ارتباط با گروه نخست مي کند. با دستهايش مي تواند غذا بخورد.
مي تواند شي ء را از دستي به دست ديگرش بدهد و قادر به تلفظ بعضي سيلابهاست.
کمرش را مي تواند صاف نگاه داشته و بنشيند. به صورت نشسته خود را در دو سمت جابجا مي کند. با دقت و کنجکاوي به افتادن اشياء از ارتفاع نگاه مي کند. از بازي قايم باشک و دالي لذت بسياري مي برد.
دستش را به جايي تکيه داده و سرپا مي ايستد. کلمات دو سيلابي را مي تواند تکرار کند. دستهايش را به هم مي زند و از صداي ناشي از آن غرق در شادي مي شود. به هنگام خداحافظي دستش را تکان مي دهد.
چهار دست و پا همه جا را دور مي زند. قادر به پيدا کردن اسباب بازي يا شي ء است که از ديد او پنهان مي سازيم. صداها و کلماتي را که بلافاصله مي شنود، تکرار مي کند.
بدون کمک ديگران مي ايستد. حرکات ديگران را تقليد مي کند، اعضاي خانواده را به اسم مي شناسد.
با کمک ديگران راه مي رود. قادر به نشستن و برخاستن است. اولين کلمات معني دار مانند « بابا » و « مامان» را تلفظ مي کند. اشيائي را که از او خواسته مي شود، مي دهد.
منبع: کتاب کودک من